Pensioenen

Na afloop van het werkzame leven krijgen vrijwel alle Nederlanders één of meer vormen van pensioen. De Algemene Ouderdomswet (AOW) is het basispensioen van de Nederlandse overheid, de hoogte hangt af van het aantal jaren dat men in Nederland gewoond of gewerkt heeft.

Een foto van twee handen die schuin met de vingertoppen tegen elkaar staan. Onder de handen een illustratie van een echtpaar.

Daarnaast sparen werkgevers en werknemers samen voor een aanvullend pensioen. Bijna alle overheidswerkgevers zijn aangesloten bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP).

Langer doorwerken

Langer doorwerken is een van de belangrijkste thema’s op pensioengebied in de afgelopen tientallen jaren. Door de vergrijzing stijgt het aantal gepensioneerden in verhouding tot het aantal werkenden, bovendien leven mensen langer dan in de tijd dat de huidige pensioenregelingen in het leven werden geroepen. In de loop der jaren zijn er daarom allerlei afspraken gemaakt om de pensioenleeftijd op te trekken: vanaf 2013 is de AOW-leeftijd gaan stijgen van 65 jaar naar 67 jaar in 2024. In 2028 wordt de AOW-leeftijd met drie maanden verhoogd. Nederlanders met het geboortejaar 1961 zullen dan hun eerste AOW ontvangen als ze 67 jaar en 3 maanden oud zijn.

Uitstroom naar (pre)pensioen

Uitstroom naar (pre)pensioen
RijkGemeentenProvinciesWaterschappenGemeenschappelijke RegelingenRechterlijke MachtDefensiePolitie
20152168327623519676456869701
201634643178291213770639371042
201725403308297175918478081476
201823933457319234974719201445
201927233275306180932869091455
20203690430935826711849110971608
20212813431135024611909110082036
2022289938233062181048809491908

De bovenstaande figuur maakt duidelijk dat de uitstroom van overheidsmedewerkers naar pensioen- en prepensioenregelingen in de afgelopen jaren gestegen is. Gingen er in 2015 bijna 8.300 overheidsmedewerkers met (pre-) pensioen, in 2022 waren dat er ruim 11.200, een stijging van 35,9 procent. Toch lijkt de grote stijging van de uitstroom voorbij: 2020 was voor veel sectoren het hoogste punt, in de 2 jaren daarna was de uitstroom in de meeste sectoren lager. 

Brontabel als csv (433 bytes)

Gemiddelde pensioenleeftijd (incl. prepensioen)

Gemiddelde pensioenleeftijd (incl. prepensioen)
RijkGemeentenProvinciesWaterschappenGemeenschappelijke RegelingenRechterlijke MachtDefensiePolitie
201563,864,263,964,563,865,959,563,5
201664,164,564,464,664,166,859,263,9
201764,264,764,965,164,266,659,764,1
201864,564,96564,664,467,760,364,2
201964,765,164,96564,866,560,364,2
20206565,465,565,565,16761,164,4
202165,665,465,365,665,167,662,564,6
202265,465,465,465,66567,162,364,4

In de inleiding van deze pagina werd gewezen op het optrekken van de pensioengerechtigde leeftijd. De resultaten daarvan zijn ook bij overheidswerknemers goed te zien. In de afgelopen 8 jaren nam de gemiddelde leeftijd waarop men bij de overheid met (pre-) pensioen ging met flink toe, van 63,6 naar 65,1 jaar, een stijging met bijna anderhalf jaar. 

In de bovenstaande figuur is te zien dat  medewerkers bij de rechterlijke macht  inmiddels gemiddeld 67,1 jaar oud zijn als zij met pensioen gaan. De grootste stijging deed zich voor bij defensie, daar is men bezig met een inhaalslag. In 2015 ging men in die sector nog gemiddeld op hun 59,5-ste met (pre-) pensioen, in 2022 was die leeftijd gestegen tot 62,3 jaar.

Brontabel als csv (467 bytes)

Uitstroom naar (deeltijd)pensioen voor AOW-leeftijd

Uitstroom naar (deeltijd)pensioen voor AOW-leeftijd
RijkGemeentenProvinciesWaterschappenGemeenschappelijke RegelingenRechterlijke MachtDefensiePolitie
2015145317801679646524630550
2016252314261538842615693794
20171870152214969526115721166
201816381617157119553136921122
20191876169617592541356931200
202020881858145104598267791145
20211117174316595621206111602
202215181937161102622286861595

Ruim 6.600 overheidsmedewerkers waren jonger dan de AOW-gerechtigde leeftijd toen zij in 2022 met pre- of deeltijdpensioen gingen. De langetermijn trend is een stijging van deze catategorie van pensionering. Tegelijkertijd zien we van jaar op jaar soms flinke fluctuaties, zoals in 2021 waar het aantal uitstromers in een aantal sectoren (Rijk, gemeenten) lager was dan in het voorgaande jaar. 

Brontabel als csv (422 bytes)