Eerste resultaten Innovatie Barometer Overheid 2025
De eerste resultaten van de Innovatie Barometer Overheid 2025 zijn gepubliceerd. We signaleren flink wat veranderingen bij de innovaties van de overheid. In 2021 gaf 86 procent van de ondervraagde overheidsorganisatie aan in de voorgaande twee jaar een innovatie te hebben doorgevoerd. In 2025 was dat aandeel lager: 76 procent van de deelnemende organisaties implementeerden in de voorgaande twee jaar een innovatie.
Op dit moment worden de resultaten van de grootschalige enquête geanalyseerd. Maar liefst 347 overheidsorganisaties namen deel. In dit artikel delen we alvast enkele uitkomsten.
Verschuiving type innovatie
Er is sprake van een verschuiving in het type innovatie. Ten opzichte van 2021 is er met name minder sprake van innovaties op het gebied van interactie en communicatie met de buitenwereld en ook zien we minder innovaties van producten en diensten. Innovatie van processen is nog steeds de dominante vorm van innovatie binnen de overheid. Het is denkbaar dat de afname van het aandeel innoverende organisaties én de verschuiving in de differentiatie van type innovaties samenhangt met het verdwenen effect van de acute coronapandemie, die met name in 2020 in volle hevigheid woedde.
Voorbeelden van innovaties in 2023 en 2024
Robotisering van administratieve processen en dienstverlening
Diverse gemeenten en omgevingsdiensten zetten Robotic Process Automation (RPA) in om repetitieve administratieve taken te automatiseren. Software-robots nemen bijvoorbeeld standaardprocessen over en helpen bij de beoordeling van aanvragen en bezwaren. In sommige gevallen wordt AI ingezet om dossiers te analyseren en automatisch een eerste beoordeling te geven, waarna een medewerker de uiteindelijke beslissing neemt. Dit versnelt de besluitvorming en vermindert de werkdruk. In verschillende domeinen wordt RPA gebruikt voor de deels geautomatiseerde toewijzing van uitkeringen, erkenningen en subsidies, wat leidt tot een eenduidiger en efficiënter proces.
Interventies op basis van risicoanalyses en prognoses
Diverse gemeenten, veiligheidsregio’s en inspectiediensten gebruiken data-analyse en AI voor prognoses en het beter in kaart brengen van risico’s. Ze bieden daarmee de mogelijkheid om gerichter in te grijpen. Veiligheidsdiensten maken gebruik van dashboards die dreigingen en kwetsbaarheden in een regio in kaart brengen op basis van verkeersgegevens, evenementen en anonieme locatiegegevens. Ook zetten organisaties AI in om situaties te voorspellen, bijvoorbeeld de drukte in toeristische gebieden, zodat ze op tijd maatregelen kunnen treffen. Sociale en gezondheidsorganisaties hanteren verder datamodellen om zorgverleners beter te laten inspelen op gezinnen met verhoogde risico’s. En een organisatie in het veiligheidsdomein gebruikt een systeem dat medewerkers automatisch screent op actuele justitiële antecedenten, zonder dat zij persoonsgegevens onnodig moeten delen.
Gebruik van burgersignalen voor verbeteringen
Meerdere gemeenten zetten AI en tekstdata mining in om burgersignalen te analyseren en de dienstverlening te verbeteren. Door meldingen van bewoners te koppelen aan openbare databronnen, kan per wijk bepaald worden welke thema’s extra aandacht verdienen. Zo worden leefbaarheidsproblemen sneller en gerichter aangepakt.
Benieuwd naar meer inzichten?
De Innovatie Barometer Overheid 2025 bevat nog veel meer analyses en concrete voorbeelden van overheidsinnovaties. Volg de website en LinkedIn-pagina van Kennis van de Overheid op LinkedIn en mis het niet!
De Innovatie Barometer Overheid is een initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) in het kader van het programma Kennis van de Overheid.