TT in 3 minuten

(Beeldtekst: Verzelfstandiging van overheidstaken. Een digitale tentoonstelling. Een animatie. Voice-over:)

RUSTIGE MUZIEK

VOICE-OVER: Wat is goed beleid?
Wat werkt en wat niet?
Elk beleidsterrein heeft zijn eigen geschiedenis met successen en teleurstellingen.
Daar kunnen we van leren en voorkomen dat we fouten opnieuw maken.

(Drie icoontjes verschijnen.)

Kennis, informatie en data die het ministerie van BZK verzamelt en gebruikt vind je in de Kennisbank Openbaar Bestuur.
De digitale tentoonstellingen over belangrijke BZK-dossiers zijn hier onderdeel van.

(Een tijdlijn.)

Daarin worden de historische beleidsontwikkelingen in beeld gebracht.

(De tijdlijn verdwijnt.)

Ons collectief geheugen.

(Beeldtekst: Het geheugen van BZK. Verzelfstandiging van overheidstaken.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

De tentoonstelling Verzelfstandiging van overheidstaken volgt de ontwikkeling van de zelfstandige bestuursorganen, de zbo's.
De overheid heeft veel taken. Voor sommige daarvan is het beter als zij niet direct onder ministeriële verantwoordelijkheid vallen.
Daarom zette de overheid in de jaren zeventig en tachtig veel taken op afstand van de minister.
Dat kon op twee manieren. Privatiseren, zoals bij de NS of onderbrengen in een zelfstandig bestuursorgaan.
Hierin kwamen de taken die wel afstand tot de minister nodig hebben maar niet aan de markt kunnen worden overgelaten.
Bijvoorbeeld de SVB, het CBR en de Kiesraad.
Het onderbrengen van taken in zbo's wordt zo voortvarend aangepakt dat in de jaren negentig een wildgroei aan zbo's is ontstaan.
Om dit in goede banen te leiden, ontwikkelt de commissie-Sint in 1994 regels en kaders.
Sindsdien vallen overheidstaken weer zo veel mogelijk onder de verantwoordelijkheid van de minister.
Deze taken werden ondergebracht in agentschappen.
Die werken met een baten-lastenstelsel in plaats van een verplichtingenstelsel.
Agentschappen zijn bijvoorbeeld Rijkswaterstaat en de IND.
De regels voor zbo's worden verder uitgewerkt in de Kaderwet zelfstandige bestuursorganen.
Daarmee zijn bijvoorbeeld de financiële regels vastgelegd en wordt het zbo-register ingesteld.
De overheid heeft inmiddels veel ervaring opgedaan met de voordelen maar ook met de nadelen van verzelfstandiging.
Om een afgewogen beslissing te kunnen nemen over het wel of niet verzelfstandigen wordt in 2013 het besliskader verzelfstandiging en privatisering opgesteld door de Eerste Kamer.

(Een weegschaal.)

In datzelfde jaar verschijnt ook het rapport-De Leeuw waarin per zbo wordt afgewogen of de taak daar nog het beste past.
Er wordt voortaan onderscheid gemaakt tussen de eigenaar, de opdrachtgever en de opdrachtnemer.
Meer weten over verzelfstandiging en de verschillende vormen daarvan?
Bekijk de online tentoonstelling.

(Het Nederlandse wapenschild. Het beeld wordt donkerblauw met wit. Beeldtekst: Meer weten? kennisopenbaarbestuur.nl/het-geheugen-van-bzk/verzelfstandiging.)

DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG