Interview Roel Bekker

Ambtenaren zijn werknemers van de overheid. De overheid speelt een vitale rol in de maatschappij, is ook groot, omvangrijk.

Er werken veel mensen bij de overheid, die allemaal tamelijk unieke werkzaamheden uitvoeren, dus in alle opzichten belangrijk.

Ja, maar vooral de rechtspositie en de arbeidsvoorwaarden. Dat zijn natuurlijk op zich ook wel relevante dingen en belangrijke dingen, maar ik ben het er wel mee eens dat het zo nu en dan erg veel aandacht krijgt en dat meer belangrijke dingen, zoals de verhouding tussen politici en ambtenaren, de kwaliteit van ambtenaren, de kwaliteit van ambtelijke dienst, dat dat wat onderbelicht blijft.

Uiteindelijk was één van de overwegingen om te komen tot normalisatie, dat in de praktijk de rechtspositie vrij dicht naar elkaar was toegegroeid.

Ten opzichte van de gewone werknemer? Ja.

Alleen, dan heb je twee systemen en ik heb zelf in mijn periode bij Volksgezondheid
een periode meegemaakt dat je ziekenfonds en particulier naast elkaar had.

Dat verschilde ook niet zo vreselijk veel, maar dat was natuurlijk toch buitengewoon onhandig
en stigmatiserend, dat je twee regimes had.

Ik geloof nogal in het nut van goed management, maar dat krijg je natuurlijk alleen als je
goede managers aantrekt. De overheid heeft grote behoefte aan goede managers.

Het is een ondergewaardeerde tak van sport. Beleid wordt veel hoger gewaardeerd.
Voor hoge rangen bij de overheid moet je in het beleid zitten, niet in uitvoering.

Dus ook de omvang van onze beleidseenheden is naar verhouding heel groot.

Die is gegroeid in de loop van de tijd?

Die is ook alweer verder gegroeid, maar was al heel groot. De SG’s hebben ooit in 2006
voorgesteld om 20% in vier jaar af te hakken van de Haagse beleidstermen.

Daar is geen moer van terechtgekomen. Die zijn eerder verder gegroeid. En er is een soort niet te stuiten honger naar beleid. Terwijl het grootste probleem en ook de grootste oorzaak van frictie tussen overheid en de maatschappij, is niet dat
er te weinig beleid zou zijn, maar eerder te veel of onuitvoerbaar.

Dat moet tegenwoordig allemaal via de afdeling ‘Voorlichting’ of hoe heet dat tegenwoordig?
En dan zegt iedereen “Oekaze Kok”, terwijl niemand de Oekaze Kok heeft gelezen.

Die is niet echt uitnodigend om..

Die is niet stimulerend, nee, dat geloof ik ook.

Strikt genomen, als een kamerlid op het plein jou vraagt hoe laat het is dan mag je niet zonder tussenkomst van Voorlichting een antwoord geven.

Dat mag nog net, maar dan ...

Nee, dan moet je eerst verifiëren of het een vraag is van puur feitelijk aard

Sorry, die had ik inderdaad nog even niet … Ik zal toch "Oekaze Kok" nog een keertje lezen.

Ik ben jurist geweest, daar heb je toch veel aan in het leven.

Mijn grote bezwaar daartegen is, is dat het uiteindelijk toch een soort schijnwereld oplevert en bovendien suggereert het een beetje – ik heb laatst gezegd “het lijkt wel alsof de overheid een grote hoeveelheid potentiële criminelen in dienst heeft”.
Ja, als je kijkt naar de regelgeving, wat allemaal mag en moet.

Waar staat dat dan?

In de Ambtenarenwet en het ARAR. Ik had er veel discussies over met collega’s in andere landen.

Ik had altijd heel goed contact met mijn Australische collega, dezelfde discussie hoor, daar ook integriteit een belangrijk issue, maar daar zijn ze toch wel zo verstandig geweest om de ambtenarenwetgeving niet vol te laten lopen met ‘gij zult dit en gij zult dat enzovoort’.

Is dat typisch Nederlands om alles wat we als vraagstuk hebben uiteindelijk in een heel strak stramien te definiëren?

Vooral in de regelgeving, we maken een regel, dan is het probleem opgelost.
Het is natuurlijk toch in zekere zin een verplaatsing van het probleem.

Dus je kunt veel beter, naar mijn mening, inzetten op het werven, opleiden, begeleiden en eventueel ontslaan van ambtenaren, zodanig dat je een elitecorps krijgt, waar integriteit alleen maar een soort inspiratiebron is.

Dus ik kijk naar het ambtelijke systeem en dan zou ik toch beginnen met het mes zetten in de omvang van de Haagse kerndepartementen.

Kleiner maken en samenvoegen?

Kleiner maken, samenvoegen, verder integreren, veel meer programmatisch werken,
veel minder die harde kokers van het directoraat-generaal.

Dat moet eigenlijk uitzondering worden.