Verschillende invalshoeken & de bestuurlijke bril

Ik neem eerst een voorbeeld uit mijn huidige praktijk en dan kom ik bij een ander voorbeeld.
Ik ben voorzitter van Diaconaal Centrum Pauluskerk Rotterdam.
Je kunt het vraagstuk van de daklozen neerzetten als overlast op straat.
Je kunt het neerzetten als barmhartigheid door mensen een huis te bieden.
En je kunt het ook neerzetten als een element van gezondheidszorg.
Van: wij bewaken gezondheid.
Dat kan heel erg afhangen van je situatie, welk publiek belang je het grootste maakt.
Ik hoef niet uit te leggen bij welke partij je welke zou moeten nemen.
Dat zou je natuurlijk op het punt van het niet naleven van de Arbeidsomstandighedenwet....
kunnen neerzetten, waar het ook voor bedoeld is, als bescherming van de werknemer.
Belangrijk natuurlijk, de gezondheid.
Volgens mij kwam gisteren de staat van arbeid nog uit met, tot mijn schrik, 4000 doden.
Dat waren er een paar jaar geleden toch een stuk minder. Althans, die we konden tellen.
Je kunt ook zeggen dat degene die zich niet aan die regels houdt...
een ongewenst concurrentievoordeel heeft...
en dat je daarmee valsspeelt in de economie.
Dat is een andere invalshoek.
Dus als je bij iemand die een groter belang hecht aan de bescherming van de werknemer...
sterk op de economische kant gaat zitten, heb je misschien minder rapport...
dan wanneer je gaat zitten op de bescherming van die werknemer en andersom.
Dus dat geef ik als voorbeelden van het bestuurlijke kijken...
terwijl je toch het publieke belang voor ogen hebt.
En wat zie jij dan als jouw rol hierin?
Als directeur-generaal is het anders dan als inspecteur-generaal.
Als inspecteur-generaal is het iets...
Maar is er ook een basale ambtelijke opvatting bij jou?
Als je zegt: 'Ik heb te maken met bestuurlijke opvattingen...
met publieke opvattingen, met politieke voorkeuren en belangen en betekenissen...
maatschappelijke noden in verschillende grootte.'
Is er een soort ambtelijke basis in jou?
De ambtelijke basis is ordelijke besluitvorming voorbereiden.
Dan vraag je: Wat is ordelijke besluitvorming?
Dat is dat alle invalshoeken aan de orde kunnen komen.
Dus ook de...
Je hoort tegenwoordig veel mensen zeggen: Bewindslieden willen iets niet horen.
Dat zal wel zo zijn, maar dat herken ik eigenlijk niet.
Alle invalshoeken moeten op tafel komen. -Jazeker.
Wat ik heel belangrijk vind bij zo'n inspectie en bij uitvoerende organisaties...
is het aspect wat je voor de competentie voor het vak van de mensen moet hebben.
En de mensen worden ook geïnspireerd door het vak en door vakgenoten.
Ze hebben een broertje dood aan bureaucratie en beleid.
Dus dat moet je met mate doen.
Dat is één. Twee is:
Hou in de gaten dat het dorp altijd sterker is dan een nieuwkomer qua gedrag.
Als je daar iets aan wil doen, moet je goed nadenken wat je wil veranderen...
en misschien ook of je het echt wel wil veranderen.
Omdat het ook betekenis heeft.
Het effect van de Fyra was, net voor mijn tijd, dat men zei:
De inspecteur moet politiek-bestuurlijk gevoeliger worden.
Toen heb ik gezegd: 'Dat hoeft de inspecteur niet. Als dat zo is, is het meegenomen.
De inspectie moet politiek-bestuurlijk gevoeliger worden en het snappen.'
En ik vind trouwens ook dat 'politiek' en 'bestuurlijk gevoelig'...
te makkelijk in één adem worden genoemd. Maar dat is weer een heel ander punt.
Dat vind ik heel erg belangrijk.
En ik vind dat je als inspecteur-generaal in die functie...
toch ook echt voor je organisatie moet gaan staan.
Je moet wel kritisch zijn naar de kwaliteit, maar je moet voor je organisatie gaan staan.
En er is heel veel over emancipatie van toezicht gesproken...
en ik heb gezegd: Dat woord wil ik nooit meer horen.
Want? -Als je zegt 'wij moeten emanciperen'...
erken je dat je achterloopt.
Ik zeg: 'Dat doen we helemaal niet. Wij zijn toevallig de inspectie en wij zijn goed.'
Dat is een ander vak dan beleidsmensen.
En ik ga ze ook niet zeggen dat het beleid moet emanciperen.
Ik hou wel van nieuwsgierige, creatieve types die meervoudig kunnen kijken.
We hebben, dat is echt fantastisch...
iemand die...
Bij de Inspectie Leefomgeving en Transport hebben we een drone-ontwikkeling meegemaakt.
Dus ik zeg altijd, dat slaat natuurlijk nergens op...
omdat je met zo'n drone moet vliegen...
maar als ik inspecteur zou zijn, dan wil ik ook een drone.
Dan heb je gewoon extra ogen. -Ja.
Ik kan zelf niet begrijpen, je zal weginspecteur zijn of wat dan ook...
dat je geen drone wil hebben.
Dan ga je gewoon langs de kant van de weg zitten en vliegen.
In plaats van dat je auto's stil gaat zetten, dat je op zo'n tank moet klimmen.
Vlieg er even overheen, maak een fotootje en klaar.
Dat zegt veel...
Er was iemand die kreeg gratificatie. Die had van zijn eigen geld een drone gekocht...
en is ermee gaan experimenteren in de organisatie.
Dat vind ik geweldig. Dat vind ik geweldig.
Dus mensen die in hun situatie ergens iets vandaan halen...
en het proberen te veranderen en te verbeteren.
Mensen die dat tegenhouden, daar heb ik een broertje dood aan.
Daar kan ik niet tegen. Dan zit je in mijn allergiezone.