Grote hervormingen: mikken op de steun van 100 zetels

Dat je als coalitiepartijen...
Ik weet niet hoe dat er in de toekomst precies uit gaat zien, maar we zullen zien...
Ook rekening moet houden met:
Wat wil een andere partij die niet per se tot de coalitie behoort...
om wel dat brede draagvlak te creëren?
Ja, want je had het net over 76 Kamerzetels...
maar daar krijg je geen hervorming mee over de lijn, zeg maar.
Bij de pensioenen heb ik altijd gestreefd naar 100 zetels.
Zonder 100 zetels zou het niet lukken en dat is achteraf ook gebleken.
Ook toen ik al lang weg was en Carola Schouten uitstekend werk heeft gedaan...
had je die 100 zetels echt nodig om die stappen te kunnen zetten.
Ik vind dat de laatste jaren er heel veel nadruk ligt...
op de rol van de Kamer als controleur...
en veel minder op de rol van de Kamer als medewetgever...
waardoor je ook in een soort rare verantwoordingsrelatie komt.
Continu verantwoorden over wat je hebt gedaan.
Terwijl je hebt uiteindelijk altijd 76 zetels nodig...
een meerderheid van die Tweede Kamer nodig om tot een wet te komen.
Dus uiteindelijk is er altijd een meerderheid betrokken bij de wet die je maakt.
En ik denk dat door dilemma's meer te delen, daarover te spreken...
maar ook de bal daar neer te leggen...
van: Ja, u kunt daarvoor kiezen maar óf het kost heel veel meer geld...
óf het wordt in de uitvoering echt een stuk complexer.
Dat is wel de consequentie van uw wens.
Dan leg je hem al meer neer waar die hoort te liggen, bij die van de medewetgever.
Nu gaan we steeds, zal ik maar zeggen:
Ja, het is niet goed. Terug, doe maar een nieuwe.
Op een gegeven moment moet je iets als bewindspersoon...
en dan kom je maar met een variant daarop, zal ik maar zeggen.
En daarmee wordt het wel steeds complexer.
De eerste fase voelde ik hele grote steun...
ook vanuit de maatschappij, het maatschappelijk middenveld...
had heel veel contact met Hans de Boer en Hans Busker wederom voor dit beleid.
En ik heb in de allereerste persconferentie ook gezegd:
Er gaan hier ook fouten worden gemaakt en er gaat hier ook gefraudeerd mee worden.
Het is maar even zo.
En ook een morele oproep gedaan aan mensen...
om er geen misbruik van te maken. Dat heeft mij later heel veel...
Is me goed uitgekomen later, want een paar maanden later zagen we...
dat er wel degelijk misbruik van werd gemaakt, dat het niet helemaal tailormade was.
En toen heb ik inderdaad mijn eerste dilemmabrieven geschreven.
Zo heb ik gezegd, van: Hier loop ik tegenaan, Kamer.
Als ik dit op wil lossen, heeft het echt consequenties daar- en daar- en daarvoor.
Dat wil ik graag met u bespreken.
En door de Kamer daarin mee te nemen en zo'n soort keuzes voor te leggen...
en te zeggen, van: Het kan nooit optimaal worden, het kan nooit goed worden.
Er zit altijd ergens een keerzijde aan en die moet u dan ook accepteren.
Heb ik heel veel van die wijzigingen met ruime meerderheid erdoorheen kunnen krijgen.