Verras de minister niet!

Wim Kok voelde zich niet helemaal op zijn plek bij Financiën.
Dat had ook wel te maken met de start denk ik.
Sowieso natuurlijk, de hoge heren van Financiën die alles altijd beter weten...
en ook meer gestudeerd hebben dan ik. Dus dat zat er ook wel een beetje in.
Maar ook toen hij begon, zat er een gat in de begroting van 6 miljard gulden.
Maar goed, in die tijd was dat best veel.
Ruding had de ambtelijke top verboden...
om daar in de voorbereidende periode van het kabinet al met Kok over te praten.
En de ambtelijke top was zo dom geweest om dat te accepteren.
Dus Kok kreeg pas te horen... -Hij werd verrast.
Ja, hij werd dus verrast.
En hij was natuurlijk echt heel boos. En dat begrijp ik ook wel.
Dus hij heeft plannen gemaakt, komt met plannen en ideeën binnen...
en wordt geconfronteerd met... -6 miljard.
'Gaat u eerst maar lekker bezuinigen.' -Ja.
Dat zette meteen een zekere spanning tussen de minister en de ambtenarij.
Het stond helemaal op de rails.
Dus toen het kabinet viel...
We hadden het zelfs net overgedragen als:
Wij zijn als departement niet verantwoordelijk voor de inkoop. Dat is Binnenlandse Zaken.
Dus we dragen het dossier nu over met alles zoals we het nu hebben uitgeschreven.
Alle onderhandelingen hebben zij gedaan. Alle departementen doen mee.
Ook de andere overheden hebben inmiddels besloten om mee te doen.
Het nieuwe kabinet hoeft alleen nog maar 'ja' te zeggen.
Nee, zelfs dat eigenlijk niet, want dit gaat dus nu gebeuren.
Toen kwam er een nieuw kabinet en die zei: 'Nee.
Hier zetten we meteen een streep door. Dit gaan we gewoon niet doen.'
Dat was de sfeer van Rutte I.
'Het klimaatprobleem bestaat niet.' Dat was een lijn van Geert Wilders.
Die gedoogde het kabinet. En dat kwam de andere partijen eigenlijk wel goed uit.
En Milieu...
Nou ja, de nullijn is goed genoeg.
Ik kreeg een bewindspersoon als staatssecretaris...
die in de Kamer twintig jaar lang de landbouwbelangen had verdedigd.
Dat staat tegenover alle milieuregels.
En daar ging hij ook mee door als staatssecretaris.
Dus hij was tweede staatssecretaris van Landbouw, eigenlijk.
Hij had niets met milieu, echt helemaal niets.
Dus doodzonde. Daarmee is heel veel verloren gegaan ook.
Dat was voor jou een enorme teleurstelling.
Ja. Ik kon daar dus niets. Ik kon daar helemaal niets.
En wat doe je dan als DG? -Weggaan.
Ja, maar zijn er nog meer opties?
Ik heb geprobeerd het eerste jaar om mijn medewerkers een beetje blij te houden.
En gezegd: 'Jongens, wij gaan gewoon door.
We kunnen het niet politiek laten afzegelen.
Maar we kunnen wel heel veel voorbereidend werk doen.'
Een beetje ondergronds? -Nou ja, 'ondergronds'...
In ieder geval gewoon in de voorbereidende zin.
Dan maar voor de volgende kabinetsperiode. Dus dat kun je doen.
En ik heb een DG-overleg geïnstalleerd over de DG-overdracht Duurzaamheid.
Wel met andere collega's.
En die discussie is door dit kabinet om zeep geholpen, maar gaat natuurlijk wel door.
We moeten er in de wereld wel naartoe.
Dus dat kan allemaal wel. Dus je kunt ambtelijk wel het nodige doen.
Dan sorteer je dus voor op een soort komende politieke realiteit.
Ooit krijgen we weer een ander kabinet...
en dan is er misschien meer steun of aandacht voor.
Dus dat heb ik geprobeerd een jaar lang.
Uiteindelijk werkt het gewoon niet.
Als je als DG niet met een bewindspersoon samen kunt werken...
dan loopt het op een gegeven moment toch fout.
Hij had heel weinig vertrouwen in mij. En ik had minder dan nul vertrouwen in hem.
Dus toen dacht ik: 'Ik moet hier weg. Als dit het politieke bedrijf wordt...
dan ga ik ook gewoon weg uit de Rijksdienst.'
Dus ik ben om mij heen gaan kijken.
Ik heb een mooie tijd gehad, maar dit is gewoon niet leuk meer.