De moeizame relatie met Rusland

We hadden natuurlijk een hele moeizame relatie met Rusland.
Dat kwam natuurlijk door...
De MH17 hing als een zwaard van Damocles boven onze relatie.
Nederland heeft daar echt veel actie op genomen.
Daar was premier Rutte ook persoonlijk gecommitteerd:
De onderste steen moet boven.
Dat vonden de Russen natuurlijk heel vervelend...
dat alle wegen die wij konden bewandelen, rechtszaken hier in Nederland...
dat is uiteindelijk ook gebeurd.
Statenklacht indienen via het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.
Aansluitend bij individuele krachten.
Internationaal Gerechtshof, de ICAO, de luchtvaartorganisatie.
Iedere keer kwamen wij weer met juridische stappen...
en dat vonden de Russen heel vervelend. Heel irritant, weet je wel, zo van:
Jullie kleine mug. Wie denk je wel dat je bent om ons zo dwars te zitten?
Dus ik ben veel op het matje geroepen in Rusland.
Je bent ook wel eens naar huis gestuurd, of niet?
Nee, ik ben niet het land uitgezet. Maar wel... -Maar wel medewerkers.
Ja, zeker. Wij hadden Russen het land uitgezet...
naar aanleiding van de Skripalaffaire, die vergiftiging.
Dat betekent dat ook... -Dan matchen zij dat.
De Russen altijd meteen tit for tat. Die laten nooit iets lopen.
We hebben die OPCW-hack gehad. Dat hebben wij bekendgemaakt.
Dat vonden de Russen ook buitengewoon vervelend, van: dat doe je niet.
Dit hou je onder de oppervlakte en regel je als heren met elkaar.
Vooral heren en niet veel dames in het Russische buitenlands beleid.
Het is nog een zeer macho-land.
Tenzij je nog meer kan drinken dan zij. -Ja, maar dan nog, het is enorm...
Maar ik vond ook: wat daarmee enorm zichtbaar werd voor mij...
waren de beperkingen van de autocratie.
Op afstand, nu minder denk ik, maar werd in de jaren 10 nog weleens gezegd:
'Ons rommelige democratische systeem met al die partijen en al die fracties.
Kijk eens, in Rusland kan je doorpakken, in China kan je doorpakken.'
Een sterke leider die zegt: 'We gaan naar links', en we gaan allemaal naar links.
Maar dan zie je ook de zwakte van de autocratie.
En je ziet dat iedereen toch bang is.
Dat niemand echt eerlijk durft te zeggen wat hij vindt, niemand eerlijk durft te adviseren.
Bij ons gaan er dingen mis. Dat hebben we gezien en daar praten we veel over.
Maar uiteindelijk komen de dingen boven water.
De autocraat komt in een bubbel terecht.
Hij komt in een bubbel en denkt: het gaat goed...
ik weet hoe het moet en niemand spreekt mij tegen.
En dat leidt tot enorme onderschattingen. Ik denk dat bijvoorbeeld Oekraïne...
ook een enorme onderschatting is geweest van het Kremlin...
in de weerbaarheid van de Oekraïners en de enorme kracht van de Oekraïners...
in de eenheid van de Europese Unie.
Wij werden als stelletje slapjanussen gezien...
die bij het minste door de knieën zouden gaan. -Zijn we ook lang geweest.
We waren heel verdeeld, hè. Toen in ik Moskou zat...
waren we nog enorm verdeeld als Europese Unie.
Maar we zijn nu samengekomen als echt het puntje bij paaltje komt.
En in de mate waarin wij toch bereid waren en zijn...
om maatregelen te nemen, een sanctiepakket.
Dus ik heb daar echt gezien dat de autocratie ook...
Hoe enorm de eigen mensen gepakt worden.
Geen vrijheid van meningsuiting.
Je ziet hoe mensen nu veroordeeld worden tot hele lange gevangenisstraffen.
Mensen die hun mond durven opendoen, journalisten, politieke leiders...
Navalny, Kara-Murza.
Maar ook allerlei... Die Wall Street Journal-journalist die gearresteerd is.
Dus het is gewoon nasty.
Dat heeft mij heel erg ertoe gebracht om me te realiseren...
hoe waardevol onze democratie is.
Als je in zo'n autocratisch systeem functioneert.
Dus dan denk ik: count our blessings. Er moeten dingen beter...
en we moeten heel erg ons bewust zijn van onze krachten en zwakten.
Maar geef mij maar ons systeem.